Kỳ nhân nếm thử rượu vang đẳng cấp quốc tế

- Chúng ta hãy cùng khám phá những câu chuyện thú vị của chuyên gia nếm thử rượu vang hàng đầu thế giới, cũng là chuyên gia về rượu vang quốc tế duy nhất tại Việt Nam.

Khám phá rượu vang là cuốn sách mới nhất của Tô Việt

Bỏ bằng Luật để đeo đuổi rượu vang

    Ở Việt Nam, việc uống rượu vang, thứ nÆ°á»›c quả chắt lọc từ những cánh đồng nho của xứ lạ, vẫn chÆ°a phổ biến. Ít ai hiểu rằng vang không phải là má»™t loại rượu mà là thứ “nÆ°á»›c quả” không thể so sánh vá»›i bất cứ loại đồ uống nào khác.

    Tô Việt đến vá»›i rượu vang hết sức ngẫu nhiên. Rời Việt Nam tá»›i Pháp năm 1984, anh theo học Thạc sÄ© Luật và công pháp quốc tế tại ĐH Nice sau khi tốt nghiệp ĐH Ngoại giao năm 1981.

    Má»™t vài người bạn trong lá»›p gia đình làm nghề trồng nho và làm rượu ở vùng lân cận của Nice nhiều lần mời anh tá»›i thăm nhà, nÆ¡i có những cánh đồng nho rá»™ng lá»›n. Anh được dá»± các buổi thá»­ nếm rượu ở những hầm rượu ngay trong trang trại.

    Má»—i lần ngồi dÆ°á»›i hầm rượu, nghe kể những câu chuyện về lịch sá»­ má»™t chai rượu nào đó, anh nhìn thấy phía sau những chai rượu hàng trang văn hoá. Lúc đó, dù chÆ°a biết nhiều về rượu vang nhÆ°ng anh đã cảm thấy đó là má»™t thứ văn hoá thú vị cần phải học và khám phá.

    Và chẳng biết ai xui khiến, anh đăng ký tham dá»± lá»›p đào tạo chuyên gia nếm thá»­ rượu vang của trường Du lịch - Khách sạn ở Nice (Pháp) song song vá»›i việc theo học ngành Luật. Chính anh cÅ©ng không ngờ, rượu vang lại dẫn đến những bÆ°á»›c ngoặt trong cuá»™c đời mình. Bằng Luật sau nhiều năm theo học má»›i có được bị bỏ xó, anh chọn làm việc tại các nhà hàng khách sạn ở Pháp ngay sau khi tốt nghiệp.

    Ở Pháp, trung bình má»—i người theo học thá»­ nếm rượu vang được thá»­ khoảng 650 loại rượu vang khác nhau trên thế giá»›i và khi ra làm việc tại các nhà hàng khách sạn thì má»—i ngày họ được thá»­ khoảng 50-70 loại rượu. Các nhà hàng lá»›n tại châu Âu có thể có từ 700-1000 loại rượu vang khác nhau và việc má»™t ngày người ta thá»­ nếm vài chục loại rượu là bình thường.

    "Thời gian đầu tôi cÅ©ng có cảm giác bị ngán khi thá»­ quá nhiều loại rượu trong 1 ngày. Việc nếm thá»­ nhiều sản phẩm dá»… Ä‘Æ°a đến sá»± bão hoà. NhÆ°ng nếu đã được thá»­ nhiều thì nó gần nhÆ° trở thành má»™t phản xạ có Ä‘iều kiện. Má»™t khi nếm má»™t sản phẩm, lập tức bạn sẽ biết rượu đó làm từ loại nho gì, xuất xứ ở đâu và năm sản xuất".

    Là má»™t chuyên gia thá»­ nếm rượu vang, có nghÄ©a là anh phải nếm rượu rất nhiều? - tôi hỏi. Anh bảo, có lẽ có má»™t phần trong con người anh là bẩm sinh, đó là năng khiếu nếm và phân loại các loại rượu vang.

    "Lúc đầu tôi cÅ©ng không biết mình có khả năng này. Tôi chỉ thá»±c sá»± nhận ra nó khi tham gia khoá học về nếm thá»­ rượu vang tại Pháp cách đây hÆ¡n 20 năm. Tuy nhiên, để đạt được đến mức Ä‘á»™ nào đó lại phải cần đến má»™t quá trình đào luyện, bởi nếu không khả năng ấy sẽ bị mai má»™t Ä‘i.

    Nhiều người nghÄ© nếm thá»­ rượu và nghề sung sÆ°á»›ng, được mời Ä‘i chá»— nọ chá»— kia nhÆ°ng má»™t khi muốn đạt đến mức nhất nghệ tinh thì phải trải qua quá trình phấn đấu gian khổ. Vá»›i rượu vang, chẳng có cách gì là phải nếm thá»­ thật nhiều, nên rất tốn kém. Cần phải có tiền, thậm chí rất nhiều tiền".

    Tôi tò mò muốn biết những chuyên gia nếm rượu vang nhÆ° anh, vốn là những người sành về rượu, lại có thể nếm hàng chục loại rượu má»—i ngày có bao giờ bị say hay bị nghiện hay không.

    Anh giải thích: má»—i người đều có sá»± tá»± chủ riêng nên má»™t người suốt ngày nếm thá»­ rượu vang lại không bao giờ bị nghiện, nhÆ°ng ngược lại có những người không làm nghề nếm thá»­ rượu vang cÅ©ng có thể nghiện rượu. Các chuyên gia thá»­ nếm rượu vang đều rất chú trọng đến sức khoẻ của mình. Có ngày họ phải thá»­ hàng chục, thậm chí cả trăm loại rượu khác nhau, nhÆ°ng lượng rượu họ Ä‘Æ°a vào cÆ¡ thể cÅ©ng chỉ trong khoảng 2-3 ly bình thường.

Cô gái đẹp và anh đánh tennis

     Không nằm trong số ít những người sở hữu các chai rượu quý nhÆ°ng anh có lẽ là người nắm giữ nhiều câu chuyện thú vị nhất liên quan đến rượu vang.

    Trong má»™t lần Ä‘i đến hầm rượu ở ngôi làng nhỏ gần thành phố Nice vào thời Ä‘iểm cuối đông, trùng vá»›i thời gian Tết cổ truyền ở VN, nhìn thấy cả má»™t vạt hoa đào trên sườn đồi, anh muốn mang 1 cành mang về nhà. Vì trời chÆ°a tối, anh và người bạn Ä‘i cùng quyết định vào má»™t quán rượu nhỏ trên sườn đồi vá»›i chiếc hầm rượu cổ kính.

    Anh ngỏ ý muốn ông chủ giá»›i thiệu cho loại rượu đặc sắc của quán. Điều làm anh bất ngờ là sau khi uống má»™t vài ly vá»›i dăm ba câu chuyện xoay quanh rượu vang, ông chủ mang ra đãi khách chai rượu đặc biệt nhất mà mình đã lÆ°u giữ trong nhiều năm.

    Và người làm nhiệm vụ rót chai rượu đó là cô con gái xinh đẹp của ông chủ. Ánh hoàng hôn cuối mùa đông chiếu vào căn hầm rượu, lÆ°á»›t qua chai rượu vang màu hổ phách Ä‘ang chảy xuống chiếc ly tạo nên má»™t hình ảnh tuyệt đẹp mà đến tận bây giờ anh vẫn không thể quên.

    Ấn tượng không phải vì lúc đó anh được thá»­ má»™t chai rượu đặc biệt, mà bởi anh được nếm những giọt rượu ngọt ngào do má»™t người phụ nữ đẹp rót, trong má»™t khung cảnh lãng mạn. Vá»›i anh, Ä‘iều quan trọng nhất không phải là được nếm má»™t chai rượu quý và đắt tiền, mà là được nếm chúng trong hoàn cảnh nào, chai rượu ấy có chứa trong mình những câu chuyện thú vị hay không.

    "Má»—i má»™t chai rượu sẽ phải đặt trong khung cảnh của nó. Nó có thể không có giá trị về vật chất nhÆ°ng lại có giá trị về tinh thần rất lá»›n khi ở trong hoàn cảnh đặc biệt. Và cái hay ở má»™t chai rượu vang là giá trị về mặt văn hoá bao giờ cÅ©ng lá»›n hÆ¡n giá trị về mặt vật chất". Rõ ràng, má»™t chai rượu vang được chọn lá»±a không phải bởi nó mang giá trị tiền bạc lá»›n lao mà vì nó Ä‘em lại sá»± giàu có cho tâm hồn.

    Anh có má»™t người bạn thích sÆ°u tập rượu vang, lần nào ra nÆ°á»›c ngoài cÅ©ng mang về má»™t chai trị giá từ vài trăm đến vài ngàn USD. Má»™t lần, người bạn mở chai rượu đáng giá hÆ¡n 1000 USD mời bạn bè.

    Đang lúc trà dÆ° tá»­u hậu, má»™t vị khách không chờ đợi xuất hiện. BÆ°á»›c vào cá»­a vá»›i bá»™ đồ chÆ¡i tennis, mồ hôi nhá»… nhại, người khách hỏi luôn: Ở đây có đá không? Và ngay khi xô đá viên xuất hiện ông này nhanh tay gắp vài cục đá bỏ luôn vào ly rượu Ä‘ang sóng sánh.

    Ba người còn lại chỉ còn biết ồ lên vì... quá sốc trÆ°á»›c kiểu uống rượu vang sai quy cách ấy. Người chủ thất vọng đến mức sau đó đã tuyên bố không bao giờ mời những vị khách nhÆ° vậy tá»›i thưởng thức rượu quý nữa.

    "Cái hay của rượu vang là phía sau nó có những đòi hỏi hết sức khắt khe. Nếu có trong tay chai rượu đáng giá cả ngàn USD nhÆ°ng uống cùng má»™t người chẳng biết gì về rượu vang cả thì chẳng khác nào đàn gảy tai trâu và nhiều khi bạn phải hối tiếc vì đã mở chai rượu vang đó. Rượu vang bao giờ cÅ©ng là má»™t nghi lá»…".

    Rượu vang đòi hỏi những Ä‘iều kiện cá»±c kỳ khắt khe. Bạn cần phải uống trong những chiếc ly thuá»· tinh có chân cao. Chiếc ly đó phải bảo quản trong Ä‘iều kiện quy chuẩn chứ không phải được lôi ra từ xó bếp vá»›i bụi bám đầy. Càng không thể uống rượu vang vá»›i bất cứ ai mà cần phải uống vá»›i má»™t người thá»±c sá»± đồng cảm vá»›i mình".

    Nhà văn Mỹ nổi tiếng Ernest Hemingway từng nói: “Rượu vang là sản phẩm văn minh nhất thế giá»›i”. Bởi theo ông, xung quanh ly rượu, các nhà ngoại giao tìm hiểu nhau kỹ hÆ¡n để sau đó đấu khẩu vá»›i nhau ít hÆ¡n. Rượu vang tạo ra 3 sá»± đồng cảm: đồng cảm vá»›i đất trồng nho, đồng cảm vá»›i chính mình khi ta uống rượu và đồng cảm vá»›i những người khác khi ta nói chuyện về rượu vang.

    Tô Việt hiểu rượu vang hÆ¡n ai hết và trong suốt 5 năm qua anh đã viết 3 cuốn sách về thứ nÆ°á»›c uống sang trọng này. Cuốn má»›i nhất, "Khám phá rượu vang" cÅ©ng vừa ra mắt. NhÆ°ng thật khó tin là anh không phải người sÆ°u tầm rượu vang quý hiếm. Anh bảo, nếu mình đã không thể bảo quản chai rượu trong Ä‘iều kiện tốt nhất cho nó, thì tốt nhất đừng nên sÆ°u tầm và sở hữu nó.

    Tô Việt sinh năm 1958 tại Hà Ná»™i. Hoàn thành chÆ°Æ¡ng trình Thạc sỹ Công pháp quốc tế và Luật và Kinh tế các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển tại Đại học Nice (Pháp) nhÆ°ng anh lại chọn nghiệp nếm thá»­ rượu vang. Anh là thành viên của Há»™i thá»­ nếm Rượu vang quốc tế (ASI) và Há»™i thá»­ nếm rượu Pháp (USDF). Năm 2005, Tô Việt giành giải “Pioneer Award” cho cho người có nhiều cố gắng quảng bá Văn hóa Rượu vang ở Việt Nam nói riêng và châu Á nói chung tại cuá»™c thi quốc tế Rượu vang Starwine lần thứ hai ở Philadelphia (Mỹ).

    Tô Việt là Giám đốc ChÆ°Æ¡ng trình đào tạo Chuyên gia thá»­ nếm Rượu vang Việt Nam (PFSVN) 2004 - 2005 do Há»™i thá»­ nếm Rượu vang quốc tế, Há»™i đồng hành chính vùng Languedoc-Roussillon và Há»™i những người bạn Đà Lạt (ADALY) thành phố Montpellier (Pháp) tài trợ. Anh cÅ©ng là giảng viên liên kết của rất nhiều trường đại học và là cố vấn xuất nhập khẩu, đào tạo cho các công ty và khách sạn lá»›n ở Việt Nam. Tô Việt còn là tùy viên Pháp ngữ “Vì sá»± phát triển lâu dài “ của Há»™i những người bạn Đà Lạt (Adaly) thành phố Montpellier.

    Bích Hạnh ST